Xung đột leo thang, Trump tuyên bố sẽ đáp trả châu Âu

Xung đột leo thang, Trump tuyên bố sẽ đáp trả châu Âu

Cuộc chiến thương mại toàn cầu tiếp tục leo thang khi Tổng thống Donald Trump khẳng định Mỹ sẽ có hành động đáp trả sau khi Liên minh châu Âu (EU) triển khai các biện pháp đối phó nhằm vào mức thuế 25% đối với thép và nhôm mà ông vừa ban hành.

"Tất nhiên tôi sẽ đáp trả”, Trump nhấn mạnh khi trả lời câu hỏi của phóng viên tại Nhà Trắng trong ngày 12/03. "Vấn đề là đất nước chúng ta đã không đáp trả. Nhìn xem, EU được thành lập để lợi dụng Mỹ".

Tổng thống Mỹ Donald Trump

Trump không nêu rõ những biện pháp nào ông sẽ thực hiện. Các loại thuế kim loại của Tổng thống Mỹ đã kích hoạt sự trả đũa ngay lập tức từ EU và Canada, đồng thời thúc đẩy các quốc gia khác đẩy mạnh đàm phán với chính quyền Trump về việc dỡ bỏ thuế nhập khẩu.

Trump không tiết lộ chi tiết về các biện pháp cụ thể sắp tới. Trong khi đó, các động thái áp thuế kim loại của Trump đã tức thì kích hoạt phản ứng mạnh mẽ từ các đối tác thương mại lớn.

EU đã nhanh chóng triển khai "các biện pháp đối phó nhanh chóng và tương xứng" bằng cách áp dụng lại những chính sách cân bằng từ năm 2018 và 2020, đồng thời bổ sung các mặt hàng công nghiệp và nông nghiệp khác vào danh sách bị áp thuế. Tổng giá trị hàng xuất khẩu của Mỹ chịu tác động lên đến 26 tỷ Euro (tương đương 28,4 tỷ USD), tương đương quy mô của hàng rào thuế quan của Mỹ.

"Chúng tôi rất tiếc phải đưa ra biện pháp này", Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nói trong một tuyên bố. "Thuế quan cũng là một loại thuế, chúng không tốt cho doanh nghiệp, và thậm chí còn tệ hơn cho người tiêu dùng”.

Canada cũng công bố mức thuế 25% đối với khoảng 30 tỷ Đôla Canada (20.8 tỷ USD) các sản phẩm sản xuất tại Mỹ, bao gồm thép, nhôm và các mặt hàng tiêu dùng như máy tính và đồ thể thao. Bộ trưởng Tài chính Canada Dominic LeBlanc nhấn mạnh các loại thuế này khớp với quy mô của hàng rào thuế quan kim loại của Mỹ và sẽ có hiệu lực vào ngày 13/03.

Top quốc gia xuất khẩu nhôm thép vào Mỹ trong năm 2024

Điều đáng chú ý là bất chấp căng thẳng rõ ràng, nhiều quốc gia vẫn tránh leo thang ngay lập tức. Khi thời hạn nửa đêm trôi qua mà không có miễn trừ nào được đưa ra, các nhà sản xuất lớn ở châu Á như Hàn Quốc, Đài Loan, Nhật Bản và Australia đã kiềm chế không trả đũa ngay lập tức.

Vương quốc Anh cho biết họ sẽ tập trung vào việc "đàm phán nhanh chóng một thỏa thuận kinh tế rộng lớn hơn”. Brazil cũng cho biết họ sẽ tìm cách đàm phán một giải pháp thay thế với chính quyền Trump trước khi xem xét các biện pháp trả đũa và Mexico cho biết họ sẽ chờ đợi cho đến khi các loại thuế bổ sung của Mỹ được công bố sau ngày 02/04 để phản hồi.

Trung Quốc, quốc gia không bị nhắm đến trực tiếp trong đợt tấn công thương mại mới nhất, không phản ứng ngay lập tức. Tuy nhiên, chính quyền Bắc Kinh đã triệu tập Walmart, sau thông tin cho rằng nhà bán lẻ khổng lồ này đang thúc giục các nhà cung cấp Trung Quốc giúp hấp thụ phần chi phí tăng thêm.

Trên thị trường tài chính, cổ phiếu Mỹ phục hồi sau hai ngày lao dốc nặng nề, được hỗ trợ bởi dữ liệu lạm phát tháng 2 thấp hơn dự báo. Tuy nhiên, lo ngại về chính sách thương mại của Trump vẫn tiếp tục ảnh hưởng đến tâm lý thị trường, với chỉ số chuẩn của Mỹ giảm nhẹ khi Canada công bố các biện pháp trả đũa.

Động thái mở rộng cuộc tấn công thương mại của Trump diễn ra vào thời điểm nhạy cảm, chỉ 7 tuần sau khi ông bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai. Chiến lược cải tổ nhanh chóng của ông nhằm biến Mỹ thành cường quốc sản xuất toàn cầu đã gây chấn động trên thị trường tài chính, làm dấy lên nỗi lo về suy thoái và tạo ra bất ổn cho giới doanh nghiệp Mỹ. Người tiêu dùng vẫn còn ám ảnh với lạm phát thời kỳ đại dịch cũng cảm thấy lo lắng.

Mặc dù vậy, Trump vẫn kiên quyết áp đặt thuế kim loại bất chấp những nỗ lực vận động hành lang vào phút chót từ nhiều bên liên quan trong nước, trong đó có Alcoa Corp., nhà sản xuất nhôm lớn nhất Mỹ. Alcoa đã cảnh báo rằng thuế quan sẽ gây nguy hiểm cho hàng chục ngàn việc làm và đẩy giá lên cao đối với người tiêu dùng Mỹ.

Tuy nhiên, quyết định của Trump được ủng hộ bởi một số giám đốc điều hành ngành công nghiệp trong nước. Họ cho rằng các biện pháp bảo hộ sẽ tăng lợi nhuận cho các nhà sản xuất Mỹ và mang việc làm trong lĩnh vực thép và nhôm trở lại từ nước ngoài.

"Tăng thuế quan thép và nhôm sẽ khuyến khích các công ty tăng sản lượng, thực hiện các khoản đầu tư mới và thuê lao động," Scott Paul, Chủ tịch của Liên minh vì Sản xuất của nước Mỹ, có thành viên là các nhà sản xuất thép và công nhân Mỹ, cho biết. "Việc thêm cả các sản phẩm phái sinh thép là rất hợp lý để đảm bảo rằng những người nhập khẩu không thể lách luật và các công ty Mỹ sản xuất các sản phẩm này có sân chơi bình đẳng”.

Các nhà sản xuất thép lớn nhất của quốc gia, bao gồm Nucor Corp., United States Steel Corp., Cleveland-Cliffs Inc. và Steel Dynamics Inc, tuần trước đã thúc giục Trump "kháng cự" lại các lời kêu gọi miễn trừ, cảnh báo rằng các miễn trừ trước đây đã thúc đẩy sự gia tăng nhập khẩu, khiến giá giảm và lợi nhuận của họ thu hẹp.

Trước khi có miễn trừ, thuế quan năm 2018 của Trump đã thúc đẩy giá thép và nhôm, nhưng cũng kéo giảm nhập khẩu hai kim loại này.

Ngành công nghiệp thép Mỹ đang trải qua năm tồi tệ nhất kể từ nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, khi nhu cầu xây dựng èo uột, lạm phát đối với vật liệu đầu vào và chi phí vay cao đã làm giảm thu nhập của họ. Mặc dù nhập khẩu tăng vào năm 2024, nhưng vẫn thấp hơn so với năm 2022 và 2021. Hàng tồn kho thép đang ở mức cao trong nhiều năm, nằm trong các kho hàng chờ đợi nhu cầu tăng trở lại.

Thuế quan đặt ra một thách thức phức tạp hơn cho ngành công nghiệp nhôm. Không giống như các nhà sản xuất thép Mỹ, các nhà sản xuất nhôm có dấu ấn toàn cầu lớn hơn. Hơn một nửa lượng kim loại tiêu thụ ở Mỹ được sản xuất tại Canada, nơi các nhà sản xuất lớn nhất là Rio Tinto Group và Alcoa có trụ sở tại Pittsburgh.

Giám đốc điều hành của Alcoa, William Oplinger, cùng nhiều đại diện khác từ ngành công nghiệp nhôm đã tích cực vận động hành lang chính quyền Trump nhằm tránh các loại thuế bổ sung đối với hàng nhập khẩu từ Canada. Oplinger đưa ra dự báo ảm đạm về hậu quả của thuế 25%, cảnh báo có thể dẫn đến việc mất khoảng 20,000 việc làm trực tiếp trong ngành công nghiệp nhôm Mỹ và 80,000 việc làm gián tiếp khác.

Các nhà kinh tế cũng lo ngại thuế quan sẽ đẩy chi phí lên cao cho nhiều ngành công nghiệp trong nước vốn phụ thuộc vào nguồn cung cấp thép đặc biệt từ nước ngoài. Ngành dầu khí là một ví dụ điển hình, với nhu cầu lớn về ống thép và các vật liệu đặc thù cho các giếng khoan. Chi phí cao hơn cho thép và nhôm cuối cùng sẽ lan tỏa đến người tiêu dùng dưới hình thức giá tăng cho ô tô, thiết bị gia dụng và thậm chí cả đồ uống đóng hộp.

Vũ Hạo (Theo Bloomberg)

FiLi - 09:42:42 13/03/2025