Cách những “yêu tinh nhỏ bé” trở thành hiện tượng toàn cầu
Cả trên mạng và ngoài đời, mọi người đang đổ xô săn lùng Labubu, những búp bê được xem là “có ý tốt” nhưng lại cực kỳ tinh nghịch.
Từ nhân vật truyện thiếu nhi thành món đồ chơi được săn đón
Búp bê Labubu, được biết đến chung với tên gọi The Monsters. Labubu có nhiều bộ sưu tập khác nhau, chẳng hạn như dòng Big into Energy, luôn thu hút sự chú ý của giới trẻ và dân sưu tầm khắp nơi.
Vào lúc 4h45 sáng thứ Sáu ngày 15/04, hàng trăm người đã xếp hàng trước cửa hàng Pop Mart ở Los Angeles. Korin Reese nghĩ rằng mình đến sớm, nhưng bất ngờ khi thấy đã có nhiều khách chờ sẵn. Một số người mang theo ghế đẩu, ghế xếp để ngồi; người khác thì chuẩn bị sẵn túi đầy đồ ăn vặt và nước uống.
Reese nghe nói có người đã xếp hàng từ 10 giờ tối hôm trước, tất cả đều mong muốn sở hữu dòng búp bê móc khóa Labubu mới nhất, chỉ bán độc quyền tại Pop Mart – nhà bán lẻ đồ sưu tầm nổi tiếng đến từ Trung Quốc. Những chú búp bê này thuộc “bộ tộc” The Monsters, là thế hệ mới nhất trong chuỗi nhân vật sưu tầm đình đám đến từ châu Á, bên cạnh Hello Kitty (hiện đã 50 tuổi), Sonny Angel và Gudetama.
Labubu là những yêu tinh nhỏ bé, lông xù, đến từ Bắc Âu, với nụ cười răng khểnh tinh nghịch và đôi tai láu lỉnh. Tất cả đều là nữ, tốt bụng, nhưng đôi khi trong lúc lan tỏa niềm vui, lại gây ra những rắc rối nho nhỏ. “Rắc rối có ý tốt thôi” nhưng “chưa bao giờ là ác ý”, theo lời Emily Brough hiện là trưởng bộ phận cấp phép của Pop Mart Bắc Mỹ.
Những búp bê này do nghệ sĩ Kasing Lung, sinh ra tại Hồng Kông, sáng tạo vào năm 2015, ban đầu chỉ là nhân vật trong loạt truyện thiếu nhi. Đến năm 2019, ông Lung ký hợp tác với Pop Mart để biến các yêu tinh trong truyện thành đồ chơi thiết kế cho sưu tầm. Dòng Labubu đầu tiên của Pop Mart, mang tên Exciting Macaron, ra mắt tháng 10/2023.
Mỗi lần Labubu mới xuất hiện đều bán hết sạch chỉ trong vài phút trên mạng. Mỗi búp bê có giá khoảng 30 USD; còn các phiên bản giới hạn sẽ đắt hơn nữa. Những búp bê này đã tạo nên cộng đồng cả ngoài đời lẫn trên mạng - nơi các fan (người hâm mộ) chia sẻ mẹo săn búp bê, phối đồ và khoe bộ sưu tập – đồng thời trở thành phụ kiện thời trang một cách bất ngờ, thường được kết hợp với túi xách hàng hiệu.
Labubu, như mẫu trong bộ sưu tập Let’s Checkmate, thường bán hết chỉ trong vài phút sau khi lên kệ trực tuyến.
Thương hiệu miễn nhiễm với suy thoái kinh tế
Theo Bloomberg, thành công của Pop Mart, Công ty Trung Quốc đứng sau thương hiệu này, gần như miễn nhiễm với suy thoái kinh tế. Cổ phiếu và lợi nhuận vẫn tăng bất chấp bất ổn kinh tế toàn cầu và lo ngại về chiến tranh thương mại.
Năm 2024, công ty báo cáo doanh thu 1.8 tỷ USD, tăng hơn 100% so với năm trước đó. Riêng Labubu và bộ tộc The Monsters đóng góp khoảng 400 triệu USD, tăng trưởng 726% so với năm trước đó, trở thành một trong những sản phẩm bán chạy nhất của Công ty.
2024 là năm mà độ nổi tiếng của Labubu thực sự bùng nổ, vượt khỏi giới sưu tầm ngách để bước vào dòng chảy chính. Mùa xuân năm 2024, Lisa, thành viên nhóm Blackpink và là một trong những ngôi sao của “White Lotus”, đăng ảnh Labubu treo trên túi Louis Vuitton lên story Instagram. Đến mùa thu, cô chia sẻ về niềm đam mê với Pop Mart và Labubu trong bài phỏng vấn với Vanity Fair: “Tôi tiêu hết tiền” ở những cửa hàng này, cô nói với tạp chí.
Tháng 2, Rihanna, ngôi sao nhạc pop kiêm biểu tượng thời trang, cũng bị bắt gặp với một chú Labubu, cũng gắn trên túi Louis Vuitton; ca sĩ Dua Lipa cũng vậy. Tuần này, diễn viên Emma Roberts đăng story trên Instagram khoe 4 chú Labubu mới nhất, kèm nhạc Britney Spears “Oops! ... I Did It Again”. Tháng 3, Pop Mart mở cửa hàng trải nghiệm tại trung tâm thương mại cao cấp Harrods ở Anh, khiến các hàng người xếp hàng dài quanh Knightsbridge, ai cũng háo hức muốn sở hữu búp bê.
Một trong những cách Pop Mart tạo sức hút cho Labubu là phát hành một số dòng theo hình thức “hộp mù”, người mua không biết trong hộp là búp bê nào. Chiến lược phân phối này là thứ “giữ chân người hâm mộ” và luôn khiến họ hồi hộp, theo Joshua Paul Dale, tác giả cuốn “Irresistible: How Cuteness Wired Our Brains and Conquered the World” (Tạm dịch: “Không thể cưỡng lại: Cách mà sự dễ thương kết nối não bộ và chinh phục thế giới”).
Tháng 12 năm ngoái, chính sự bí ẩn đó đã khiến Martin Andre Navarro Nibungco, nhạc sĩ 22 tuổi, bị chặn lại ở sân bay. Trở về Los Angeles sau kỳ nghỉ ở Bangkok, anh mang theo 12 chú Labubu trong vali để tặng bạn bè. Khi chuyển chuyến bay nội địa tại sân bay San Francisco, 6 nhân viên an ninh đã kiểm tra vali của anh và yêu cầu dừng lại.
“Mọi người đều kiểu, ‘Ôi chúa ơi, chúng tôi cần biết các bạn có gì thế? Các bạn nghĩ mình có gì?’” Navarro Nibungco kể qua điện thoại. Anh mở vali, “một nhân viên lấy một hộp đi qua máy X-quang”, anh nói.
Khi mang Labubu bên mình (thường gắn vào thắt lưng), Navarro Nibungco nhận thấy nó thường là khởi đầu cho những cuộc trò chuyện vui vẻ với người lạ. “Labubu chỉ gắn với cảm giác dễ chịu”, và mở ra những câu chuyện nhẹ nhàng không liên quan đến chính trị, anh chia sẻ. Đó là “một cách thoát ly thực tại”.
“Mọi người vẫn kiên nhẫn chờ đợi và sẵn sàng bỏ ra hai mươi mấy USD bất chấp mọi thứ đang diễn ra trên thế giới”, anh nói. “Điều đó mang đến ý nghĩa gì đó”.
Đáp lại cơn sốt Labubu, cả một ngành công nghiệp nhỏ đã xuất hiện trên các trang như Etsy và AliExpress, nơi các nhà sáng tạo bán quần áo tí hon được thiết kế riêng cho búp bê, từ ghế ngồi ô tô và thậm chí cả túi xách nhỏ xíu cho Labubu.
Vào hôm 24/04, lúc 10 giờ tối theo giờ miền Đông nước Mỹ, trước ngày dòng Labubu mới ra mắt tại Mỹ, búp bê dự kiến sẽ được mở bán trực tuyến. Nhưng website và ứng dụng Pop Mart đã sập vì lượng truy cập vượt xa dự kiến. Trên Reddit, người dùng chia sẻ họ hoang mang và liên tục tải lại website. Đến khi website và ứng dụng hoạt động trở lại, búp bê đã bán hết sạch.
“Thế là tôi nghĩ, thôi, mình sẽ đến tận nơi thử lấy”, Reese, 42 tuổi, chuyên viên tài chính ngành bán lẻ, chia sẻ qua điện thoại. “Tôi nghĩ sẽ có hàng nhưng không ngờ lại nghiêm trọng đến vậy”, cô nói, ví von đây “y như trò chơi sinh tồn”. Nhiều cửa hàng Pop Mart khác cũng có dòng người dài đang chờ đợi.
Có lúc, đám đông ở Los Angeles bắt đầu mất kiên nhẫn, Reese kể, mọi người chen lấn để lên phía trước. Trong lúc hỗn loạn, một phụ nữ phía trước cô bị ngã xuống sàn. Cuối cùng, Reese ra về tay trắng. Nhưng điều đó không quan trọng bởi cô đã có sẵn 6 Labubu ở nhà.
Trên mạng, nhiều fan Labubu, nghi ngờ rằng bot mua hàng để bán lại là nguyên nhân khiến website sập và cảm thấy thất vọng khi không thể mua được búp bê. “Chúng ta đã lãng phí ít nhất một tiếng đồng hồ chờ đợi những búp bê nhỏ xinh đáng yêu này”, một người dùng viết.
“Đó là một trận chiến cam go”, người này viết, “nhưng giờ chúng ta phải tiếp tục chờ đợi”.
* Khách đợi xuyên đêm mua Labubu - đồ chơi Lisa ưa thích, ông chủ tỷ phú giàu cỡ nào?
* Cổ phiếu của công ty đứng sau cơn sốt Labubu, túi mù tăng 370%
Quốc An (theo NYT)