Hơn 10 bang Mỹ đồng loạt kiện ông Trump vì thuế quan

Hơn 10 bang Mỹ đồng loạt kiện ông Trump vì thuế quan

12 bang của Mỹ đồng loạt đệ đơn kiện Tổng thống Donald Trump và chính quyền của ông vào ngày 23/04, yêu cầu tòa án tuyên bố rằng các thuế quan mới đối với hàng nhập khẩu từ nước ngoài là bất hợp pháp.

"Tổng thống không có quyền tăng thuế theo ý muốn, nhưng đó chính xác là những gì Tổng thống Trump đã làm với những thuế quan này", Tổng chưởng lý New York Letitia James tuyên bố mạnh mẽ khi công bố vụ kiện. Đây là một động thái pháp lý quan trọng nhằm thách thức chính sách thương mại gây nhiều tranh cãi của chính quyền  ôngTrump.

Đơn kiện đã được nộp lên Tòa án Thương mại Quốc tế Mỹ, cơ quan tư pháp chuyên biệt xử lý các vấn đề liên quan đến thương mại quốc tế. Trọng tâm của lập luận pháp lý dựa trên một điểm mấu chốt: Tổng thống không có thẩm quyền tùy tiện áp đặt thuế quan dựa vào Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) - luật mà ông Trump đã viện dẫn để biện minh cho các chính sách thuế quan của mình.

Đáng chú ý, cuộc chiến pháp lý này xuất hiện chỉ hơn một tuần sau khi một nhóm 5 doanh nghiệp nhỏ đã đệ trình một vụ kiện tương tự chống lại ông Trump tại cùng tòa án, cũng với mục đích thách thức tính hợp pháp của các thuế quan mới. Tuy nhiên, vào ngày 22/04, một hội đồng ba thẩm phán đã bác bỏ kiến nghị của các doanh nghiệp này về việc đình chỉ tạm thời các thuế quan trong khi chờ đợi phán quyết cuối cùng.

Ngoài New York, liên minh các bang tham gia vụ kiện mới còn có Arizona, Colorado, Connecticut, Delaware, Illinois, Maine, Minnesota, New Mexico, Oregon và Vermont.

"Không một Tổng thống nào khác trong lịch sử đã từng sử dụng IEEPA để áp đặt thuế quan", trích từ đơn kiện. "Trong gần 5 thập kỷ kể từ khi IEEPA được ban hành, chưa từng có Tổng thống nào áp đặt thuế quan dựa trên việc tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia, bất chấp các chiến dịch chống ma túy toàn cầu do Mỹ dẫn đầu và thâm hụt thương mại kéo dài."

Các bang yêu cầu tòa án đưa ra phán quyết rõ ràng: "Bởi vì những thuế quan này là bất hợp pháp, Tòa án này nên tuyên bố rằng chúng không có hiệu lực, ra lệnh cho các cơ quan và viên chức bị đơn không được thực thi chúng, và hủy bỏ các hành động của cơ quan thực hiện chúng”.

Kể từ khi trở lại Nhà Trắng, ông Trump đã nhanh chóng ban hành một loạt sắc lệnh hành pháp áp đặt thuế quan đối với hàng nhập khẩu nước ngoài. Trong đó, bao gồm thuế 145% đối với các sản phẩm sản xuất tại Trung Quốc, thuế 25% đối với hàng từ Canada và Mexico, và thuế 10% đối với hàng nhập khẩu từ phần lớn các quốc gia khác trên thế giới. Hiện thuế đối ứng cao hơn 10% đã được hoãn 90 ngày kể từ ngày 09/04.

"Hiến pháp giao cho Quốc hội, không phải Tổng thống, 'Quyền đặt ra và thu thuế, Thuế, Thuế nhập khẩu và Thuế tiêu thụ'", trích từ đơn kiện.

Các bang lập luận rằng bằng cách tự ban hành các thuế quan rộng lớn và liên tục thay đổi, ông Trump đã "đảo lộn trật tự hiến pháp và mang lại hỗn loạn cho nền kinh tế Mỹ".

Tổng chưởng lý Arizona Kris Mayes không ngần ngại sử dụng những từ ngữ mạnh mẽ khi mô tả các thuế quan của Trump: "Kế hoạch thuế quan điên rồ của Tổng thống Trump không chỉ liều lĩnh về mặt kinh tế — nó còn bất hợp pháp”.

"Arizona không thể chịu đựng được sự tăng thuế khổng lồ của Tổng thống Trump", Mayes nhấn mạnh. "Bất kể Nhà Trắng tuyên bố gì, thuế quan là một loại thuế sẽ được chuyển cho người tiêu dùng Arizona”.

Phía Nhà Trắng chưa đưa ra bình luận về vụ kiện này khi được CNBC liên hệ. Tuy nhiên, cuộc chiến pháp lý có thể kéo dài này hứa hẹn sẽ trở thành một thử thách mới đối với chính sách thương mại "Nước Mỹ trước tiên" của chính quyền Trump.

Vũ Hạo (Theo CNBC)

FiLi - 13:41:25 24/04/2025