Người Mỹ hồi tưởng lại khủng hoảng năm 2008 khi thuế quan khơi dậy nỗi lo suy thoái

Người Mỹ hồi tưởng lại khủng hoảng năm 2008 khi thuế quan khơi dậy nỗi lo suy thoái

Khi Tổng thống Donald Trump thông báo về loạt thuế quan mới, người Mỹ bắt đầu tìm lại các chiến lược sinh tồn từ cuộc khủng hoảng tài chính 2008 và chia sẻ kinh nghiệm vượt qua khó khăn trên mạng xã hội.

Vài tuần trước, Kiki Rough, một phụ nữ 28 tuổi sống ở ngoại ô Chicago, bắt đầu cảm thấy bất an về tình hình kinh tế. Những lo lắng này đã đưa cô quay trở lại ký ức về những giai đoạn khó khăn tài chính mà cô từng trải qua.

"Tôi học được cách kéo dài thực phẩm trong những thời kỳ kinh tế khó khăn trước đây", Rough tâm sự. Giờ đây, đối mặt với cảm giác bất an tương tự về tương lai tài chính của đất nước, cô bắt đầu quay các video hướng dẫn công thức nấu ăn từ những cuốn sách dạy nấu ăn xuất bản trong các thời kỳ suy thoái, khủng hoảng và chiến tranh.

Từ căn bếp màu vàng đen của mình, cô chỉ dẫn người xem cách làm các bữa ăn giá rẻ và tự chế biến những món thay thế cho các sản phẩm như bánh strudel hay bánh donut. Cô thường nhắc người xem hãy sử dụng những nguyên liệu đã có sẵn trong tủ bếp.

"Tôi cứ thấy câu đùa này lặp đi lặp lại trong các bình luận: Những người nghèo cũ đang dạy những người nghèo mới", Rough nói với CNBC. "Chúng ta cần chia sẻ kiến thức ngay lúc này vì mọi người đều đang sợ hãi, và việc học hỏi sẽ mang lại cho mọi người sự an tâm để vượt qua những tình huống này".

Nỗ lực của cô nhanh chóng tìm được tiếng vang. Theo cô Rough, chỉ trong vòng một tháng, cô đã thu hút 350,000 người theo dõi và khoảng 21 triệu lượt xem trên cả TikTok và Instagram.

Thông báo áp thuế quan đối ứng của Tổng thống Donald Trump hồi đầu tháng 4 đã làm dấy lên lo ngại về một cuộc suy thoái kinh tế tiềm tàng. Khi nhiều người Mỹ như cô Rough lo lắng về tương lai, họ bắt đầu hồi tưởng những mẹo và kỹ năng đã giúp họ vượt qua giai đoạn khó khăn của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008.

Google dự đoán lượt tìm kiếm trong tháng này sẽ tăng vọt đối với các thuật ngữ liên quan đến cuộc suy thoái cuối những năm 2000. Lượt tìm kiếm về "Khủng hoảng tài chính toàn cầu" dự kiến sẽ đạt mức chưa từng thấy kể từ năm 2010, trong khi các truy vấn về "đại suy thoái" dự kiến sẽ ở mức cao nhất kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát.

Lượt tìm kiếm về đại suy thoái và khủng hoảng tài chính toàn cầu tăng vọt

Kinh nghiệm từ thế hệ từng trải qua suy thoái

Trên nền tảng TikTok, một nhóm Millennials và Gen X đã bước vào vai trò những người anh chị, cung cấp hồi ức và lời khuyên cho người trẻ hơn về cách tiết kiệm. Đồng thời, nhiều người thuộc thế hệ Gen Z đã chủ động tìm kiếm lời khuyên từ những người từng trải qua cuộc khủng hoảng tài chính 2008.

"Đây có lẽ là lần đầu tiên thế hệ millennials có thể trở thành 'chuyên gia' về điều gì đó trên quy mô lớn", Scott Sills, chuyên viên tiếp thị 33 tuổi ở Louisiana nhận xét. "Chúng tôi là chuyên gia về việc bị vấp ngã đột ngột".

Những người đưa ra lời khuyên đang hồi tưởng về giai đoạn cuối những năm 2000 - thời điểm mà chuyến du lịch đến Florida trở thành lựa chọn thay vì những chuyến đi xa xỉ ở nước ngoài, khi họ lưu giữ hóa đơn để có thể tận dụng các đợt giảm giá sau này, hay khi trang phục công sở trở thành lựa chọn phổ biến cho các sự kiện xã hội vì họ không đủ khả năng mua nhiều kiểu trang phục.

Sườn heo trở thành món ăn chính phổ biến vì giá cả phải chăng, đến mức một người sáng tạo nội dung đã hài hước tuyên bố rằng chúng "có vị như" cuộc Đại suy thoái. Họ uống "rượu hỗn hợp" tại các bữa tiệc ở nhà - một hỗn hợp của các loại rượu mạnh và đồ pha chế giá rẻ - thay vì cocktail đắt đỏ tại các quán bar.

"Có những thứ mà tôi không nhận ra là 'chỉ báo suy thoái' lần đầu tiên vì tôi nghĩ đó chỉ là xu hướng", M.A. Lakewood, nhà văn và chuyên gia gây quỹ ở miền bắc New York chia sẻ. "Bây giờ, bạn có thể nhìn thấy nó từ xa 10 dặm".

Tuy nhiên, nhiều người cũng chỉ ra rằng áp lực lạm phát hiện tại đã làm cho một số mẹo tiết kiệm trước đây không còn hiệu quả. Họ lưu ý rằng mức lương tối thiểu liên bang vẫn giữ nguyên ở mức 7.25 USD mỗi giờ kể từ năm 2009, trong khi chi phí sinh hoạt đã tăng vọt.

Kimberly Casamento, người quản lý truyền thông kỹ thuật số 33 tuổi ở New Jersey, gần đây đã bắt đầu một loạt video TikTok hướng dẫn người xem những công thức nấu ăn từ một cuốn sách dạy nấu ăn giá rẻ xuất bản năm 2009. Cô phát hiện ra chi phí cho những bữa ăn từng được coi là tiết kiệm đã tăng từ 100% đến 150%.

"Mọi khía cạnh của cuộc sống đều quá đắt đỏ khiến bất kỳ ai cũng khó có thể sinh tồn", Casamento tâm sự. "Nếu bạn có thể cắt giảm chi phí bữa ăn của mình 5 USD, thì đó đã là một thành công rồi".

Theo Megan Way, Phó Giáo sư tại Đại học Babson, người nghiên cứu về kinh tế gia đình và thế hệ, việc chia sẻ kiến thức cộng đồng này là phản ứng tự nhiên trong thời kỳ khó khăn kinh tế. Bà chỉ ra rằng trước đây, những cuộc trò chuyện về cách thức tiết kiệm thường diễn ra giữa hàng xóm, nhưng giờ đây chúng đã chuyển sang không gian kỹ thuật số nhờ sự phát triển của mạng xã hội.

"Đó là một điều rất con người khi tìm đến người khác trong lúc mọi thứ cảm thấy bất ổn và cố gắng học hỏi từ kinh nghiệm của họ", Way giải thích. "Nó thực sự có thể tạo ra sự khác biệt khi giúp bạn cảm thấy như đang tiến về phía trước với một chút chuẩn bị. Một trong những điều tồi tệ nhất đối với nền kinh tế là nỗi sợ hãi tuyệt đối".

Bà Way lưu ý rằng người Mỹ nhanh chóng nhìn lại cuộc Đại suy thoái vì nó là một cú sốc lớn và ảnh hưởng rộng rãi. Tuy nhiên, bà cũng chỉ ra những khác biệt đáng kể giữa tình hình kinh tế đó và những gì nước Mỹ đang đối mặt ngày nay, trong đó có sự vắng mặt của nợ xấu từng gây ra sự sụp đổ của thị trường nhà ở.

Dù vậy, bà nhận định có sự bất ổn rộng rãi được cảm nhận hiện nay trên nhiều phương diện - từ kinh tế, địa chính trị đến các ưu tiên chính sách trong nước như cắt giảm lực lượng lao động liên bang hay hạn chế nhập cư. Điều này làm sống lại cảm giác không thể dự đoán về tương lai, tương tự như trong thời kỳ Đại suy thoái.

Vào năm 2025, niềm tin kinh tế của người Mỹ bình thường đang suy giảm nhanh chóng. Chỉ số tâm lý người tiêu dùng của Đại học Michigan đã ghi nhận một trong những chỉ số tồi tệ nhất trong hơn bảy thập kỷ trong tháng này.

Chỉ số tâm lý tiêu dùng của Michigan

Những dấu hiệu văn hóa tương đồng

Cùng với nỗi lo về kinh tế là sự trỗi dậy của các dấu hiệu văn hóa tương tự thời kỳ suy thoái trước. Lukas Battle, 27 tuổi, đã tạo một video TikTok châm biếm về cảm giác gia tăng tỷ lệ ly hôn trong thời kỳ Đại suy thoái. Phần bình luận của anh ngay lập tức đầy rẫy với những người chia sẻ về việc cha mẹ họ mới ly hôn gần đây.

"Có một đợt ly hôn thứ hai đang diễn ra ngay lúc này", Battle nhận xét.

Ca sĩ Lady Gaga

Người dùng mạng xã hội cũng vẽ ra nhiều điểm tương đồng khác giữa cuối những năm 2000 và hiện tại. Khi những video về một nhóm nhảy theo bài hát "Anxiety" của Doechii xuất hiện, nhiều người bình luận trên nền tảng X cảm thấy “deja vu” như thời kỳ phong trào flashmob nổi tiếng. Việc Disney khởi động lại series hoạt hình "Phineas and Ferb", vốn ra mắt vào cuối những năm 2000, cũng gợi lại kỷ nguyên đó trong tâm trí người xem.

Thuật ngữ "Nhạc pop thời suy thoái", chủ yếu đề cập đến dòng nhạc thịnh hành trong thời kỳ khủng hoảng tài chính toàn cầu, đã bắt đầu làn sóng thứ hai trong năm qua khi người Mỹ đương đầu với lạm phát và lãi suất cao.

Hiện tại, vào năm 2025, khi nhiều tiếng nói dự báo một cuộc suy thoái phía trước, âm nhạc đại chúng lại xuất hiện những âm thanh quen thuộc. Năm 2008, các nghệ sĩ như Miley Cyrus, Lady Gaga và Katy Perry thường xuyên xuất hiện trên các bảng xếp hạng âm nhạc. Cả Miley Cyrus và Lady Gaga đều đã phát hành những bài hát mới trong năm nay, trong khi Katy Perry vừa bắt đầu chuyến lưu diễn vòng quanh thế giới trong tuần này.

"Đó gần như là sự cho phép để cảm thấy tốt, cho dù thông qua bài hát hay điều gì khác", Sills, người làm tiếp thị ở Louisiana nói. "Điều này không nhất thiết phải bỏ qua những vấn đề đang tồn tại, mà chỉ là tìm thấy niềm vui hoặc sự vui vẻ giữa tất cả khó khăn".

Vũ Hạo (Theo CNBC)

fiLi - 08:00:00 28/04/2025