Sau chip và dược phẩm, Trump khởi động điều tra về khoáng sản nhập khẩu
Tổng thống Donald Trump đã chính thức khởi động cuộc điều tra về các khoáng sản trọng yếu, là động thái mới nhất trong cuộc chiến thương mại ngày càng leo thang.
Quyết định này được Trump ký vào ngày 15/04, yêu cầu Bộ trưởng Thương mại Mỹ tiến hành điều tra theo Mục 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại năm 1962. Theo thông tin từ Nhà Trắng, cuộc điều tra này sẽ "đánh giá tác động của việc nhập khẩu các vật liệu này đối với an ninh và khả năng phục hồi của Mỹ".
Kết quả của cuộc điều tra có thể dẫn đến sự thay đổi trong chính sách thuế quan hiện tại. Nếu Bộ trưởng kết luận rằng việc nhập khẩu khoáng sản trọng yếu đe dọa "làm suy yếu an ninh quốc gia và Tổng thống quyết định áp thuế", những khoản thuế mới sẽ thay thế các loại thuế đối ứng mà Trump đã công bố đầu tháng này.
Phạm vi của lệnh này khá rộng, bao trùm không chỉ các khoáng sản quan trọng và nguyên tố đất hiếm, mà còn cả uranium cùng các sản phẩm đã qua chế biến và dẫn xuất từ những khoáng sản này. Nhà Trắng đặc biệt nhấn mạnh vai trò của những vật liệu này như “yếu tố xây dựng nền tảng cho cơ sở công nghiệp quốc phòng" và là thành phần thiết yếu trong sản xuất động cơ phản lực, hệ thống dẫn đường tên lửa, máy tính tiên tiến, cũng như radar, thiết bị quang học và truyền thông.
Theo quy định của luật, Bộ trưởng Thương mại sẽ phải hoàn tất và công bố kết quả điều tra trong vòng 270 ngày kể từ khi khởi động.
Động thái này không hoàn toàn bất ngờ. Trong những ngày gần đây, Trump đã nhiều lần ám chỉ về khả năng áp thuế đối với khoáng sản quan trọng, tiếp nối chuỗi các biện pháp thuế quan đặc thù trước đó mà ông đã áp dụng với thép, nhôm, ô tô và phụ tùng xe hơi. Mới đây nhất, vào hôm thứ Hai, chính quyền Trump cũng đã khởi xướng các cuộc điều tra tương tự đối với chất bán dẫn và dược phẩm nhập khẩu, cũng do Bộ Thương mại dẫn dắt.
Tháng trước, ông đã viện dẫn quyền hạn khẩn cấp để tăng cường năng lực sản xuất khoáng sản quan trọng trong nước. Quyết định này nhằm cung cấp nguồn tài chính, các khoản vay và hỗ trợ đầu tư cho việc khai thác và chế biến khoáng sản quan trọng tại Mỹ.
Theo Nhà Trắng, mặc dù Mỹ sở hữu một số khoáng sản quan trọng, quốc gia này vẫn phải nhập khẩu một lượng đáng kể, tạo ra những rủi ro nghiêm trọng về kinh tế và an ninh. Chính quyền cho biết Mỹ hiện phụ thuộc vào nhập khẩu ít nhất 15 loại khoáng sản quan trọng, trong đó 70% lượng đất hiếm nhập khẩu đến từ Trung Quốc.
Khoáng sản quan trọng đóng vai trò không thể thiếu trong nhiều lĩnh vực quan trọng như quốc phòng, công nghiệp ô tô, du hành vũ trụ, sản xuất pin và nhiều thiết bị khác. Tuy nhiên, Mỹ hiện vẫn phải phụ thuộc vào Trung Quốc và các quốc gia khác cho phần lớn nguồn cung.
Quyết định của ông Trump được đưa ra trong bối cảnh Trung Quốc đang triển khai các biện pháp trả đũa thuế quan của Mỹ bằng cách áp đặt những hạn chế xuất khẩu mới đối với khoáng sản. Những hạn chế này được dự đoán sẽ có tác động sâu rộng đến Mỹ, châu Âu và Nhật Bản. Danh sách mới nhất về các loại đất hiếm bị hạn chế bao gồm samarium, gadolinium, terbium, dysprosium, lutetium, scandium và yttrium - vốn được sử dụng trong sản xuất màn hình, nam châm công suất cao và các công nghệ y tế quan trọng.
Vũ Hạo (Theo Bloomberg)