Cảng biển châu Âu tắc nghẽn trầm trọng, sắp lan tới châu Á và Mỹ?

Cảng biển châu Âu tắc nghẽn trầm trọng, sắp lan tới châu Á và Mỹ?

Các cảng biển quan trọng ở bắc châu Âu đang bị tắc nghẽn ngày càng nghiêm trọng. Theo một báo cáo mới, những gián đoạn này không chỉ dừng lại ở châu Âu mà còn báo hiệu nguy cơ bùng phát gián đoạn vận chuyển tại châu Á và Mỹ, đồng thời thúc đẩy chi phí vận chuyển.

Theo báo cáo mới nhất từ công ty tư vấn hàng hải Drewry có trụ sở tại London, tình trạng ùn tắc tại các cảng châu Âu đã tăng vọt trong hai tháng qua. Thời gian chờ đợi chỗ cập cảng tại Bremerhaven của Đức đã tăng đến 77% từ cuối tháng 3 đến giữa tháng 5, trong khi con số này tại Antwerp là 37% và Hamburg là 49%. Các cảng lớn khác như Rotterdam và Felixstowe của Anh cũng ghi nhận thời gian chờ kéo dài.

Nguyên nhân chính đến từ tình trạng thiếu hụt lao động trầm trọng và mực nước thấp bất thường trên sông Rhine. Mức nước thấp đã cản trở nghiêm trọng hoạt động vận chuyển sà lan, một phương tiện quan trọng để chuyển hàng hóa từ các cảng biển về các khu vực nội địa của châu Âu.

Ngoài ra còn có những biến động bất ngờ trong chính sách thương mại của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Việc ông tạm thời rút lại mức thuế quan 145% đối với hàng nhập khẩu Trung Quốc đã tạo ra một đợt tăng vọt nhu cầu vận chuyển giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Các công ty đang tranh thủ khoảng thời gian đình chiến 90 ngày này, dự kiến kết thúc vào ngày 14/08, để đẩy nhanh việc vận chuyển hàng hóa.

"Tình trạng tắc nghẽn tại cảng đang kéo dài thời gian vận chuyển, làm gián đoạn kế hoạch hàng tồn kho và buộc các nhà vận chuyển phải mang thêm hàng dự trữ", các chuyên gia từ Drewry nhận định. Tình trạng này không chỉ giới hạn ở châu Âu mà đang lan rộng sang các thị trường khác.

Từ cuối tháng 4, các dấu hiệu tương tự đã xuất hiện tại Thâm Quyến của Trung Quốc, cũng như tại Los Angeles và New York, nơi số lượng tàu container chờ cập cảng liên tục gia tăng. Điều này cho thấy thương mại xuyên Thái Bình Dương đang bước vào mùa cao điểm sớm hơn dự kiến.

Rolf Habben Jansen, Giám đốc điều hành của tập đoàn vận tải biển Hapag-Lloyd có trụ sở tại Hamburg, tỏ ra thận trọng về triển vọng ngắn hạn. Mặc dù ghi nhận một số cải thiện gần đây, ông dự báo cần thêm 6 đến 8 tuần nữa để kiểm soát hoàn toàn tình hình tại các cảng châu Âu.

Lượng tàu vận chuyển container giữa Mỹ và Trung Quốc chưa hồi phục sau thỏa thuận đình chiến

Trong khi đó, các nhà phân tích kinh tế đang đặt câu hỏi về hiệu quả của thỏa thuận đình chiến thuế quan Mỹ-Trung. Torsten Slok từ Apollo Management chỉ ra rằng thỏa thuận đạt được gần hai tuần trước vẫn chưa thực sự giải phóng làn sóng vận chuyển qua Thái Bình Dương như kỳ vọng.

"Liệu thuế quan 30% đối với Trung Quốc vẫn còn quá cao? Hay các công ty Mỹ chỉ đang chờ xem thuế quan có giảm thêm nữa?", ông đặt câu hỏi.

Cuối tuần trước, ông Trump còn đe dọa áp thuế quan 50% lên Liên minh châu Âu (EU) từ ngày 01/06. Động thái này có thể gây rối loạn nghiêm trọng thương mại xuyên Đại Tây Dương, với các nước như Đức, Ireland, Italy, Bỉ và Hà Lan - những quốc gia có tỷ lệ xuất khẩu sang Mỹ cao - sẽ chịu tác động mạnh nhất. Dù vậy, mới đây ông đã gia hạn thời điểm áp thuế tới ngày 09/07 sau cuộc điện đàm với Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen.

* Tổng thống Mỹ xác nhận gia hạn miễn thuế quan cho EU đến tháng Bảy

Theo Bloomberg Economics, mức thuế quan 50% có thể khiến xuất khẩu của EU sang Mỹ giảm hơn một nửa, đặc biệt là những sản phẩm phải chịu thuế tương hỗ có thể giảm xuống gần bằng không. Oxford Economics cảnh báo rằng sự bất định chính sách này sẽ tạo ra gánh nặng cho hoạt động kinh tế toàn cầu.

Trong bối cảnh này, các hãng vận tải biển lớn như MSC Mediterranean Shipping Co. đã công bố tăng giá chung và áp dụng phụ phí mùa cao điểm từ tháng 6 cho hàng hóa từ châu Á. Điều này dự báo sẽ đẩy cao mức giá vận tải biển trong những tuần tới.

Hiện các tàu hàng vẫn phải tránh tuyến đường Biển Đỏ do các cuộc tấn công của phiến quân Houthi từ Yemen kể từ cuối năm 2023. Thay vào đó, các tàu phải đi vòng qua phía nam châu Phi, làm tăng đáng kể thời gian và chi phí vận chuyển.

Habben Jansen nhấn mạnh rằng việc khôi phục tuyến đường qua kênh đào Suez cần được thực hiện từ từ để tránh tạo ra "tắc nghẽn lớn" tại các cảng: "Nếu chúng tôi chuyển những con tàu đó trở lại qua Suez từ ngày này sang ngày khác, chúng tôi sẽ tạo ra tắc nghẽn lớn ở nhiều cảng. Điều đó không có lợi cho ai cả”.

Vũ Hạo (Theo Bloomberg)

FILI - 10:49:48 26/05/2025