LS. Lê Trung Phát: Áp lực xử lý nợ xấu đối với ngân hàng rất lớn

LS. Lê Trung Phát: Áp lực xử lý nợ xấu đối với ngân hàng rất lớn

Áp lực xử lý nợ xấu đối với ngân hàng rất lớn vì hạn chế kinh doanh cho phía ngân hàng vào năm tiếp theo. Bản thân ngân hàng cũng mong muốn xử lý nợ xấu để mang lợi nhuận. 

Trên đây là chia sẻ của Luật sư Lê Trung Phát - Giám đốc hãng luật Lê Trung Phát, đoàn luật sư TPHCM tại hội thảo “Xử lý nợ xấu: Đâu là giải pháp hài hòa?” được tổ chức sáng ngày 27/05.

Luật sư Lê Trung Phát - Giám đốc hãng luật Lê Trung Phát, đoàn luật sư TPHCM

Nợ xấu ngân hàng không chỉ là điều mà người vay lo ngại mà nó còn là mối nguy hiểm đối với an toàn hoạt động ngân hàng. Bởi vậy, pháp luật ngân hàng đã có quy định rất chặt chẽ về việc phân loại nợ xấu và xử lý nợ xấu.

Căn cứ pháp lý về quyền sở hữu, quyền tài sản, Điều 32 quy định mọi người có quyền sở hữu về thu nhập hợp pháp, của cải để dành, nhà ở, tư liệu sinh hoạt, tư liệu sản xuất, phần vốn góp trong doanh nghiệp hoặc trong các tổ chức kinh tế khác.

Bộ luật Dân sự năm 2015 tại chương 7 về tài sản được quy định tại 10 điều luật được xây dựng để xác định về tài sản. Sự thể chế hóa này tưởng như đơn giản nhưng không hề đơn giản, bởi liên quan đến quy định về quyền sở hữu, thuộc tính của quyền sở hữu, căn cứ xác lập và các quyền có liên quan, kể cả bên thứ 3 có liên quan.

Cụ thể, chủ sở hữu tài sản, họ có quyền chiếm hữu, sử dụng, định đoạt khi họ dùng quyền sở hữu tài sản đi thế chấp cho ngân hàng và các tổ chức tín dụng, lúc đó nó chưa phải là căn cứ chuyển giao quyền sở hữu.

Về căn cứ pháp lý cho việc xử lý nợ xấu, theo thông tư 11/2021NHNN, phân loại nợ có 5 nhóm theo từng tiêu chí khác nhau. Theo đó, ít nhất mỗi tháng 1 lần, trong 7 ngày đầu tiên của tháng, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài căn cứ quy định tự thực hiện phân loại nợ, cam kết ngoại bảng đến thời điểm cuối ngày cuối cùng của tháng trước liền kề, trích lập dự phòng rủi ro theo kết quả tự phân loại nợ, cam kết ngoại bảng và gửi kết quả tự phân loại nợ, cam kết ngoại bảng cho CIC.

Ngoài ra, xử lý nợ xấu được quy định tại Điều 12 về mức trích lập dự phòng đối với tài sản đảm bảo. Áp lực xử lý nợ xấu đối với ngân hàng rất lớn vì hạn chế kinh doanh cho phía ngân hàng vào năm tiếp theo. Bản thân ngân hàng cũng mong muốn xử lý nợ xấu để mang lợi nhuận. Tài sản thế chấp chỉ là nhằm đảm bảo thực hiện nghĩa vụ khi đến hạn.

Thu hồi nợ đặt ra nhiều vấn đề

Việc xử lý tài sản nhằm đảm bảo cho việc thu hồi nợ, nhìn tưởng rất đơn giản nhưng quả thật có rất nhiều vấn đề đặt ra, bởi nó là vấn đề về luật pháp mà khi gặp phải thì không thể không thực hiện.

Thoạt đầu, nhìn các ngân hàng cho vay và nhận thế chấp bằng bất động sản, cứ ngỡ là đơn giản và không mấy rủi ro, nhưng thực tế cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro để lấy lại được quyền lợi chính đáng. Các ngân hàng phải tốn nhiều thời gian, công sức nếu gặp phải các khách hàng không thiện chí khi bản thân họ không trả được nợ, bàn giao tài sản.

Nhiều trường hợp, ngân hàng cầm được bản án, quyết định thi hành án, chờ việc bán đấu giá tài sản để thu hồi tiền nữa là xong nhưng đến lúc đó vẫn chưa xong vì lại phát sinh các tranh chấp. Đơn cử, trường hợp người dân thế chấp căn nhà cho ngân hàng nhưng sau đó cho người khác thuê ở hoặc trồng cây hoa màu thì phát sinh quyền lợi của bên thứ 3. Do đó, khi xử lý nợ xấu thì phải đảm bảo quyền lợi, nghĩa vụ hài hòa cho các bên liên quan.

Để xử lý nợ xấu, cần đảm bảo quyền tài sản của người thế chấp, xây dựng quyền lợi bên nhận thế chấp tài sản và sự minh bạch hợp đồng thế chấp tài sản, hợp đồng tín dụng. Không xây dựng hợp đồng như xây dựng bộ luật mà phải phân loại rõ quyền, nghĩa vụ của các bên. Khi thực hiện hợp đồng thế chấp tài sản, hợp đồng tín dụng và phía ngân hàng phải thông báo rõ với khách hàng rằng khi không trả nợ đúng hạn thì sẽ thu hồi tài sản để tránh các phát sinh về sau khi xảy ra tranh chấp.

Cát Lam

FILI - 11:31:30 27/05/2025