Những cỗ máy kiếm tiền của gia đình Trump (kỳ 1): Bán cái tên gia đình và bất động sản

Những cỗ máy kiếm tiền của gia đình Trump (kỳ 1): Bán cái tên gia đình và bất động sản

Kể từ khi khởi động chiến dịch tranh cử, đế chế Trump đã liên tục ký kết các thương vụ trị giá hàng tỷ USD cả trong và ngoài nước.

Ảnh minh họa: Daukantė Subačiūtė

“Tôi là người thành công nhất từng ra tranh cử”

Theo quan điểm của Donald Trump, ông tự xem mình là doanh nhân xuất sắc nhất từng tranh cử vào Nhà Trắng.

“Tôi là người thành công nhất từng ra tranh cử”, ông từng phát biểu với một phóng viên Iowa năm 2015. “Tôi có một cửa hàng Gucci còn giá trị hơn cả Romney”.[1]

Dù có thể đó là lời nói quá, nhưng một điều không thể phủ nhận: Một thập kỷ sau, chưa có Tổng thống Mỹ hiện đại nào tạo điều kiện cho gia đình mình kiếm được nhiều tiền như vậy trong thời gian ở Nhà Trắng. Kể từ những ngày đầu tái tranh cử, giá trị tài sản ròng của ông đã tăng hơn gấp đôi, lên khoảng 5.4 tỷ USD.

Trong thời gian này, thương hiệu Trump đã thúc đẩy hơn 10 tỷ USD các dự án bất động sản, sở hữu một công ty truyền thông xã hội thua lỗ nhưng được định giá hàng tỷ USD, thu về hơn 500 triệu USD doanh số chỉ từ một dự án tiền điện tử, cùng hàng triệu USD khác từ cổ phần ở các công ty dịch vụ tài chính, súng đạn và linh kiện drone. Các thành viên trong gia đình cũng đảm nhận nhiều vị trí doanh nghiệp, chỉ riêng Donald Trump Jr. đã có ít nhất 7 vai trò mới với tư cách cố vấn hoặc lãnh đạo.

So với những biến động trong nhiệm kỳ tổng thống, cách tiếp cận của đế chế Trump lại nhất quán và rõ ràng: bán cái tên gia đình. Ở bất kỳ thời kỳ nào khác, việc tận dụng vị trí tổng thống để kiếm tiền với quy mô như vậy có thể đã trở thành câu chuyện lớn nhất năm, nhưng các ồn ào chính trị đã thu hút toàn bộ sự chú ý.

Trong những tháng đầu nắm quyền, Trump liên tục áp thuế rồi lại gỡ bỏ, đổ lỗi cho Ukraine về các cuộc tấn công của Nga, đưa người nhập cư đến nhà tù nước ngoài và bóng gió về nhiệm kỳ 3 mà Hiến pháp không cho phép. Khi cắt giảm nhân sự và ngân sách Chính phủ, ông cũng thu hẹp các cơ quan giám sát công ty đại chúng, dự án tiền điện tử và thậm chí cả xung đột lợi ích.

Trump đã nới lỏng các ràng buộc đối với các thương vụ nước ngoài từng được áp dụng trong nhiệm kỳ trước. Ông cũng để tỷ phú Elon Musk, người đang dẫn dắt nỗ lực cắt giảm chi tiêu công, tự giám sát xung đột lợi ích của mình. Trong tuần cuối tháng 5, ông dự kiến dùng bữa tối cùng những người nắm giữ nhiều memecoin mới nhất của mình.

Điều khiến thời kỳ này càng đáng chú ý hơn là Trump từng suýt phá sản. Nhiệm kỳ đầu của ông kết thúc bằng vụ bạo loạn tại Điện Capitol, sau đó là phán quyết gian lận dân sự trị giá 454 triệu USD và bản án làm giả hồ sơ kinh doanh. Trump đã kháng cáo cả hai vụ việc này.

Hiện tài sản của ông nằm trong một quỹ tín thác do con trai cả giám sát. Và bất chấp những lo ngại về suy thoái kinh tế, gia đình này vẫn đứng trước cơ hội trở nên giàu có hơn bao giờ hết.

Một phát ngôn viên Nhà Trắng khẳng định: “Ông Trump là Tổng thống minh bạch nhất trong lịch sử ở mọi khía cạnh, bao gồm cả tài chính. Ông Trump đã giao lại đế chế hàng tỷ USD của mình để phục vụ đất nước và đã hy sinh rất nhiều. Ông Trump đã công khai tài sản thông qua báo cáo tài chính thường niên và sẽ tiếp tục làm như vậy”.

Trump Jr. cũng nhấn mạnh rằng không ai nên kỳ vọng anh thay đổi sự nghiệp chỉ vì quyền lực của cha mình.

“Tôi là công dân tư nhân, doanh nhân và nhà đầu tư nối tiếp suốt cả đời trưởng thành”, người con cả của Donald Trump với người vợ đầu tiên Ivana phát biểu. “Thật nực cười nếu mong tôi dừng làm những gì mình luôn làm để nuôi 5 đứa con chỉ vì cha tôi được bầu làm Tổng thống”.

Dưới đây là các mối liên kết doanh nghiệp, dự án tiền điện tử và hợp đồng cấp phép, tất cả đều bắt đầu từ chiến dịch tranh cử năm 2024 mà gia đình Trump đang tận dụng để vươn tới những đỉnh cao mới.

Bất động sản: Những thương vụ khắp thế giới

Nhiệm kỳ này của tổng thống Trump có nhiều điểm khác biệt so với nhiệm kỳ đầu. Nếu trước đây, việc xử lý xung đột lợi ích chủ yếu dựa vào việc chuyển giao tài sản vào một quỹ tín thác do hai con trai lớn giám sát và cam kết không thực hiện các thương vụ nước ngoài mới, thì lần này, quy định chỉ cấm các thương vụ mới với Chính phủ nước ngoài.

Điều đó đồng nghĩa, nhiều cơ hội kinh doanh khác vẫn rộng mở. Các dự án bất động sản gần đây chủ yếu gắn với việc cấp phép sử dụng thương hiệu Trump cho các khách sạn và khu căn hộ cao cấp, bao gồm cả tại 3 quốc gia Trung Đông mà Tổng thống vừa ghé thăm trong tháng này. Đặc biệt, 2 dự án còn liên kết trực tiếp Tập đoàn Trump với các cơ quan Nhà nước của Oman và Qatar.

Trump International Oman

Liên kết với thương hiệu Trump thông qua: Tập đoàn Trump

Đối tác: Dar Global và Omran Group

Giá trị dự án: 500 triệu USD

Khởi động: Tháng 6/2024

Tại thủ đô Muscat của Oman: Đây là thương vụ mà Tập đoàn Trump bắt đầu thu lợi trực tiếp từ Chính phủ Oman, với các hạng mục khách sạn, sân golf và khu căn hộ, đưa gia đình tổng thống trở thành đối tác kinh doanh với một đồng minh của Mỹ.

Dự án quảng bá là “nước cờ quyền lực tối thượng” dành cho những người “đầu tư để chiến thắng”, do Dar Global (chi nhánh quốc tế của Dar Al Arkan, Ả Rập Saudi) phát triển, phối hợp cùng tập đoàn du lịch Nhà nước Oman. Dự án cam kết “đầu tư không cần can thiệp, được Trump quản lý chuyên nghiệp, giúp bạn thu lợi nhuận thụ động”, đồng thời cấp thị thực cư trú trọn đời cho nhà đầu tư.

Trump Jr. và Eric Trump đã xuất hiện tại sự kiện ra mắt tháng 6, nơi khẩu hiệu “power move” (bước đi quyền lực) được trưng bày nổi bật. Trong bối cảnh này, Oman cũng đang đóng vai trò trung gian quan trọng trong các cuộc đàm phán hạt nhân với Iran.

Trump Tower Jeddah

Liên kết với thương hiệu Trump thông qua: Tập đoàn Trump

Đối tác: Dar Global

Giá trị dự án: 533 triệu USD

Công bố: Tháng 7/2024

Tại thành phố Jeddah của Ả Rập Saudi: Khi lãnh đạo Dar Global giới thiệu Trump Tower Jeddah “hoành tráng” và “siêu cao cấp” trước đông đảo quan khách tháng 12, ông nhấn mạnh thương hiệu Ả Rập Saudi và Trump đều đại diện cho sự xa hoa và bền vững.

Dự kiến tòa tháp cao 47 tầng này sẽ hoàn thành năm 2029, quảng bá quyền cư trú tại Saudi cho bất kỳ ai chi khoảng 1 triệu USD. Eric Trump là một trong những người đầu tiên đứng dậy vỗ tay cho dự án ven biển này.

Trump Riyadh

Liên kết với thương hiệu Trump thông qua: Tập đoàn Trump

Đối tác: Dar Global

Giá trị dự án: khoảng 530 triệu USD

Công bố: Tháng 12/2024

Tại thủ đô Riyadh của Ả Rập Saudi: Khi gia đình Trump và Dar Global công bố hai dự án tại thủ đô Saudi chỉ vài tuần sau bầu cử, họ không tiết lộ nhiều chi tiết mà chỉ sử dụng các mỹ từ như: mang tính biểu tượng, to lớn, danh giá, vô song. Đây là một thương vụ kinh doanh khác tại quốc gia có vị trí chiến lược với Chính phủ Mỹ.

Thực tế, chỉ vài giờ sau lễ nhậm chức, Trump tuyên bố sẵn sàng thăm Saudi nếu nước này mua thêm “450 tỷ USD hoặc 500 tỷ USD” hàng hóa Mỹ. Thái tử Mohammed bin Salman, từng bị cô lập sau vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi, nay đã cam kết đầu tư nhiều hơn nữa.

Trump International Hotel & Tower Dubai

Liên kết với thương hiệu Trump thông qua: Tập đoàn Trump

Đối tác: Dar Global

Giá trị dự án: Hơn 544 triệu USD

Công bố: Tháng 7/2024

Tại thủ đô Dubai của Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất: Ngay trong ngày Trump nhận đề cử Tổng thống của Đảng Cộng hòa, công ty đã công bố dự án Trump Tower tại Dubai với cam kết “thiết lập chuẩn mực mới về xa xỉ”.

Theo thông tin ban đầu trên website dự án, nhà đầu tư chi 2 triệu dirham (khoảng 545,000 USD) sẽ được cấp “thị thực vàng 10 năm”, tuy nhiên các chi tiết cụ thể vẫn chưa được công bố.

Trump International Golf Club & Villas tại Simaisma

Liên kết với thương hiệu Trump thông qua: Tập đoàn Trump

Đối tác: Dar Global

Tổng mức đầu tư: khoảng 3 tỷ USD

Công bố: Tháng 4/2025

Tại thị trấn Simaisma của Qatar: Trước nhiệm kỳ 2, Trump từng tuyên bố công ty gia đình sẽ không ký thêm thương vụ mới với Chính phủ nước ngoài, nhưng chỉ sau vài tháng, dự án tại Qatar giàu khí đốt đã khiến cam kết này bị thử thách. Qatari Diar Real Estate Investment, thuộc quỹ đầu tư quốc gia Qatar, hợp tác cùng Dar Global phát triển sân golf và biệt thự mang thương hiệu Trump, nằm trong khu du lịch mới lớn hơn cả Magic Kingdom của Walt Disney.

Trong nhiệm kỳ đầu, Trump từng cáo buộc Qatar tài trợ khủng bố, nhưng đến tháng 5 vừa rồi, Qatar còn đề nghị tặng ông một máy bay phản lực sang trọng để làm Air Force One.

Trump tại Ấn Độ

Liên kết với thương hiệu Trump thông qua: Tập đoàn Trump

Đối tác: Tribeca Developers

Giá trị doanh số ước tính: 1.75 tỷ USD

Công bố: Sau bầu cử 2024

Tại các thành phố Bengaluru, Gurugram, Hyderabad, Mumbai, Noida, Pune; Các dự án mang thương hiệu Trump đang nở rộ trở lại tại Ấn Độ. Ở Pune, nơi đã có hai tòa tháp Trump, gia đình này vừa công bố hai tòa văn phòng mới mang tên Trump World Center vào tháng 3. Tại Gurugram, phía Tây Nam Delhi, nơi một dự án Trump khác đã triển khai từ lâu, họ tiếp tục công bố Trump Residences cao 51 tầng vào tháng 4. Ở Bengaluru, Hyderabad, Noida và Mumbai, thành phố đã có Trump Tower, nhiều dự án khác cũng đang được xúc tiến.

Hầu hết dự án này đều hợp tác với Tribeca Developers, do Kalpesh Mehta sáng lập, người từng gặp Trump Jr. qua một mối quan hệ chung tại Wharton.

Trump tại Việt Nam

Liên kết với thương hiệu Trump thông qua: Tập đoàn Trump

Đối tác: Kinh Bắc City và IDG Capital Vietnam

Tổng mức đầu tư: 1.5 tỷ USD

Ký kết: Tháng 9/2024

Tại Hưng Yên của Việt Nam: Trước khi nhiệm kỳ 2 của cha bắt đầu, Eric Trump từng tuyên bố rằng bất kỳ ai muốn lấy lòng Tổng thống thông qua Tập đoàn Trump sẽ “tìm nhầm người”. Tuy nhiên, Việt Nam lại có cách tiếp cận khác. Trong thời gian Trump đang vận động tranh cử, Tập đoàn Trump đã ký thỏa thuận hợp tác xây dựng tổ hợp khách sạn, sân golf và biệt thự cao cấp trị giá 1.5 tỷ USD tại tỉnh Hưng Yên.

Theo thông tin trên trang web của tỉnh, dự án được kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế cũng như trong quan hệ với Chính phủ Mỹ. Tháng 9/2024, một quan chức cấp cao của Việt Nam đã tham dự lễ ký kết dự án, trong khi Donald Trump trực tiếp có mặt tại cuộc gặp giữa Eric Trump và ông Đặng Thành Tâm - Chủ tịch Kinh Bắc City (HOSE: KBC).

Tháng 3, Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp ông Charles Boyd-Bowman, lãnh đạo IDG Capital Vietnam là đơn vị đại diện phía Mỹ, và cho biết chính quyền sẽ hỗ trợ đẩy nhanh tiến độ dự án. Gia đình Trump cũng đang cân nhắc khả năng phát triển thêm một tòa tháp mới tại Việt Nam trong thời gian tới, theo các nguồn tin trong nước.

Kushner tại Albania

Liên kết với thương hiệu Trump thông qua: Jared Kushner

Đối tác: Aman

Giá trị dự án: 1.4 tỷ USD

Phê duyệt sơ bộ: Sau bầu cử 2024

Tại đảo Sazan của Albania: Jared Kushner, con rể của Donald Trump và từng là cố vấn cấp cao tại Nhà Trắng, đã chuyển hướng sang các dự án ngoài chính trường. Ông dự định biến căn cứ quân sự cũ trên đảo Sazan, Albania thành khu nghỉ dưỡng Aman xa xỉ với tổng vốn đầu tư 1.4 tỷ USD. Dự án này đã được Ủy ban Đầu tư Chiến lược do Thủ tướng Albania Edi Rama chủ trì phê duyệt sơ bộ chỉ vài tuần trước khi Trump nhậm chức trở lại.

Nhiều ý kiến cho rằng luật môi trường Albania có thể đã được điều chỉnh nhằm tạo điều kiện cho kế hoạch xây dựng biệt thự ven biển. Phần lớn nguồn vốn mà Kushner huy động cho quỹ của mình đến từ các quốc gia vùng Vịnh và các nhà đầu tư lớn, bao gồm cả các quỹ đầu tư của Saudi Arabia và Qatar. Kushner khẳng định công ty của anh “chủ động tránh xung đột lợi ích, để không phải huy động vốn trong 4 năm tới”.

Trump Belgrade

Liên kết với thương hiệu Trump thông qua: Jared Kushner và Tập đoàn Trump

Đối tác: Mohamed Alabbar

Giá trị dự án: 500 triệu USD

Gắn với thương hiệu Trump: Sau bầu cử 2024

Tại thủ đô Belgrade của Serbia: Trên khu đất từng là trụ sở Bộ Quốc phòng Nam Tư bị NATO đánh bom năm 1999, Kushner lên kế hoạch xây dựng khách sạn 175 phòng và 1,500 căn hộ cao cấp. Sau khi bố vợ tái đắc cử, anh quyết định gắn thương hiệu Trump cho dự án này. “Tôi nghĩ tòa tháp này sẽ là một Trump Tower tuyệt vời”, Kushner nói.

Tổng thống Serbia Aleksandar Vucic cho biết ông “cười ngất” khi đọc tin mình bị cho là lợi dụng dự án để tác động đến Trump, theo New York Times. Ngay sau đó, hàng ngàn người đã biểu tình tưởng niệm nạn nhân vụ đánh bom và phản đối dự án.

Kushner cùng tỷ phú Mohamed Alabbar dự kiến sẽ khởi động bán hàng cho dự án trong năm nay. Đến tháng 5, giới chức Serbia thông báo đã bắt giữ một cựu quan chức Nhà nước với cáo buộc làm giả giấy tờ nhằm tạo thuận lợi cho dự án. Tổng thống Vucic khẳng định “không có chuyện làm giả” và dự án không gặp trở ngại nào.

Trump National Doral

Liên kết với thương hiệu Trump thông qua: Tập đoàn Trump

Tổng mức đầu tư: 3 tỷ USD

Phê duyệt: Tháng 1/2025

Tại thành phố Doral bang Florida: Khu nghỉ dưỡng ở Florida với 4 sân golf và hơn 600 phòng từng là “con gà đẻ trứng vàng” của Trump trước khi đại dịch khiến doanh thu giảm mạnh. Trước lễ nhậm chức, ông nhận hai tin vui: giải golf LIV Golf do Saudi hậu thuẫn sẽ tiếp tục tổ chức giải đấu vào tháng 4 và hội đồng thành phố phê duyệt kế hoạch xây thêm các tòa căn hộ 20 tầng trên khu đất này, hứa hẹn gia tăng giá trị bất động sản.

Đáng chú ý, ít nhất một cổ đông quan trọng đã thay đổi quan điểm về dự án: thị trưởng thành phố Doral, người từng phản đối, nay đã ủng hộ sau khi Trump khen ngợi bà tại sự kiện vận động tranh cử và điều chỉnh dự án để “làm hàng xóm tốt”. Trump cũng ủng hộ một nữ nghị sĩ hội đồng thành phố mới, người khẳng định điều đó không ảnh hưởng đến lá phiếu của mình.

Mar-a-Lago

Liên kết với thương hiệu Trump thông qua: Tập đoàn Trump

Phí thành viên tăng thêm: 300,000 USD

Thời điểm: Tháng 10/2024

Tại quận Palm Beach bang Florida: Dù nhiều tòa nhà khác có thể quan trọng hơn với sự nghiệp hay đế chế của ông, nhưng không nơi nào biểu tượng cho Trump hơn khu nghỉ dưỡng dát vàng ở Florida này.

Đây là nơi các tỷ phú đổ về để “bái kiến” Tổng thống trên sân nhà, cũng là nơi cất giữ các tài liệu mật từng khiến ông vướng vào vụ án liên bang sau đó bị bác bỏ. Năm ngoái, một phó tướng của Trump tiết lộ với báo chí rằng phí thành viên câu lạc bộ sẽ tăng lên 1 triệu USD từ mức 700,000 USD vào tháng 10. Theo lời cựu chiến lược gia trưởng Steve Bannon, Mar-a-Lago thậm chí còn có thể lý giải cách Trump nhìn nhận về nước Mỹ: “Đây là bất động sản đắc địa. Và bạn phải trả giá cao để được tiếp cận nó”.

[1] Trump muốn khẳng định rằng ngay cả một phần nhỏ trong khối tài sản của ông, cụ thể là cửa hàng Gucci đặt tại Trump Tower ở New York cũng có giá trị lớn hơn toàn bộ tài sản của Romney. Mitt Romney là một doanh nhân giàu có và là cựu ứng viên Tổng thống Mỹ.

Quốc An (theo Blooomberg)

FILI - 07:00:00 27/05/2025