Xuất hiện rào cản mới trong đàm phán Mỹ-Trung

Xuất hiện rào cản mới trong đàm phán Mỹ-Trung

Vừa ký thỏa thuận đình chiến thương mại Mỹ-Trung cách đây vài tuần, quan hệ Mỹ-Trung lại trở nên căng thẳng khi chính quyền Tổng thống Trump tung ra loạt động thái cứng rắn nhắm vào sinh viên và công nghệ Trung Quốc.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình

Trong ngày 30/05, Washington đã công bố quyết định thu hồi visa sinh viên Trung Quốc và áp đặt những hạn chế mới đối với việc xuất khẩu phần mềm thiết kế chip cũng như bộ phận động cơ máy bay sang Trung Quốc. Điều này diễn ra ngay sau động thái phong tỏa toàn cầu nhằm ngăn Huawei bán chip AI tiên tiến, khiến Bắc Kinh "nổi giận".

Trước đó, ngày 13/05, Bộ Thương mại Mỹ (DOC) phát cảnh báo đến các tổ chức và doanh nghiệp toàn cầu, yêu cầu ngưng sử dụng các dòng chip AI Ascend của Huawei gồm các phiên bản 910B, 910C và 910D. Theo tuyên bố, bất kỳ ai sử dụng những con chip này ở bất kỳ đâu trên thế giới đều có nguy cơ vi phạm luật kiểm soát xuất khẩu của Mỹ.

"Thỏa thuận Geneva tích cực vì cả hai bên đã chính thức đối thoại", Alfredo Montufar-Helu, Cố vấn cấp cao tại Conference Board, nhận xét. "Nhưng các cuộc đàm phán thực sự chưa chạm đến những vấn đề cốt lõi đã thúc đẩy cuộc cạnh tranh giữa hai bên. Quan trọng nhất là cuộc đua thống trị công nghệ”.

Mặc dù hai bên đã hạ thuế quan 115% trong 90 ngày qua, nhưng những bất đồng sâu sắc vẫn còn đó. Từ việc cân bằng lại thương mại - công việc đã "mất nhiều năm" trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump - đến vai trò của Trung Quốc trong buôn bán fentanyl bất hợp pháp, kiểm soát chip và đất hiếm.

Các tín hiệu cho thấy Mỹ và Trung Quốc còn lâu mới tiến tới thỏa thuận lớn khi Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình vẫn chưa có cuộc điện đàm nào kể từ khi ông Trump trở lại Nhà Trắng, dù đã nhiều lần hứa hẹn điều này sắp xảy ra. Mới đây, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cũng thừa nhận đàm phán Mỹ-Trung đã đình trệ nhưng hy vọng sẽ có tiến triển trong vài tuần tới.

Marco Rubio và đòn giáng vào sinh viên Trung Quốc

Chiến dịch nhắm vào sinh viên Trung Quốc - nhóm du học sinh lớn thứ hai tại Mỹ - được dẫn dắt bởi Ngoại trưởng Marco Rubio, người từng bị Bắc Kinh trừng phạt hai lần. Động thái này xua tan mọi hy vọng rằng phe "diều hâu" trong chính quyền Trump đang mất dần sức ảnh hưởng sau thỏa thuận tại Geneva.

Phản hồi lại động thái này, Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh gọi chính sách này là "phân biệt đối xử" và cho rằng nó "chỉ làm suy yếu thêm danh tiếng toàn cầu của Mỹ". Việc Bắc Kinh không đưa ra biện pháp trả đũa nào cho thấy họ đang cố tránh đẩy quan hệ "vào vòng xoáy mới".

Tuy nhiên, quyết định giám sát chặt sinh viên Trung Quốc phản ánh "sự nghi ngờ sâu sắc" trong quan hệ song phương. Cả Đảng Cộng hòa và Dân chủ đều coi Trung Quốc là "mối đe dọa lớn" đối với an ninh Mỹ, trong khi Bắc Kinh cũng đang triển khai chiến dịch chống gián điệp "rộng khắp" với người nước ngoài, đặc biệt từ Mỹ.

Những diễn biến gần đây cho thấy thỏa thuận Geneva chỉ là "đình chiến tạm thời" trong cuộc cạnh tranh chiến lược dài hạn giữa hai siêu cường. Khi các vấn đề cốt lõi về công nghệ, an ninh và ảnh hưởng địa chính trị vẫn chưa được giải quyết, những căng thẳng mới có thể nổ ra bất cứ lúc nào.

Vũ Hạo (Theo Bloomberg)

FiLi - 10:18:23 30/05/2025