Chân dung doanh nghiệp đề xuất đầu tư mở rộng 300km cao tốc Bắc Nam hơn 45 ngàn tỷ

Chân dung doanh nghiệp đề xuất đầu tư mở rộng 300km cao tốc Bắc Nam hơn 45 ngàn tỷ

Vidifi mới đây gửi đề xuất lên Chính phủ về việc đầu tư mở rộng 300km cao tốc Bắc Nam phía Bắc theo phương thức đối tác công - tư (PPP). Vidifi - chủ đầu tư tuyến cao tốc Hà Nội – Hải Phòng - đối mặt với khoản lỗ lũy kế hơn 7.8 ngàn tỷ đồng tính tới cuối 2024.

Trong văn bản gửi Chính phủ mới đây, Tổng Công ty Phát triển Hạ tầng và Đầu tư Tài chính Việt Nam (Vidifi) đề xuất trở thành nhà đầu tư mở rộng 300km cao tốc Bắc Nam phía Bắc theo phương thức đối tác công - tư (PPP), theo VnExpress.

Vidifi đề xuất mở rộng 6 đoạn tuyến gồm Mai Sơn - Quốc lộ 45, Quốc lộ 45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, Bãi Vọt - Hàm Nghi, Hàm Nghi - Vũng Áng và Vũng Áng - Bùng. Tổng mức đầu tư ước tính hơn 45,375 tỷ đồng. Vidifi cam kết nếu được lựa chọn, sẽ tự thu xếp nguồn vốn, đảm bảo tiến độ, chất lượng và không đề nghị hỗ trợ trực tiếp từ ngân sách nhà nước.

Trước đó, Tập đoàn Đèo Cả, Tập đoàn Sơn Hải cũng đã gửi đề xuất tới Chính phủ, Bộ Xây dựng đề xuất được tham gia mở rộng cao tốc Bắc - Nam phía Đông từ 4 làn xe hạn chế, rộng 17m lên 6 làn xe quy hoạch.

Vidifi thành lập tháng 8/2007, hoạt động trong các lĩnh vực xây lắp và dịch vụ thu phí giao thông. Vốn điều lệ ban đầu 5,000 tỷ đồng, trong đó Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB, VDBank) góp 50%, Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank, HOSE: VCB) góp 29%, Tổng CTCP Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam (Vinaconex, HOSE: VCG) góp 10% và Tập đoàn Đầu tư Sài Gòn (SGI) góp 10%.

Cập nhật đến cuối năm 2024, Vidifi có vốn điều lệ gần 3,800 tỷ đồng, trong đó, VDBank góp tới 96.97%, VCB 1.97% và Vinaconex 1.05%. Công ty hiện do ông Nguyễn Minh Thọ - Phó Tổng Giám đốc VDB làm Chủ tịch và ông Trần Anh Tú là Tổng Giám đốc.

Nguồn: Vidifi

Từ tuyến đường ngàn tỷ đến bài toán bội chi kéo dài

Vidifi không phải là cái tên xa lạ với các doanh nghiệp hạ tầng, đây là chủ đầu tư cao tốc Hà Nội – Hải Phòng dài 105.5km, được Thủ tướng Chính phủ cho phép đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT năm 2007, khánh thành vào cuối năm 2015 và bắt đầu thu phí từ đầu tháng 06/2015.

Dự án có tổng vốn đầu tư sau điều chỉnh hơn 44.8 ngàn tỷ đồng, thời gian hoàn vốn dự kiến là 28 năm 8 tháng 27 ngày kể từ thời điểm khởi công tháng 05/2008.

Đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng. Nguồn: Vidifi

Với Vidifi, đây lại là khởi đầu cho những khoản lỗ dai dẳng kéo dài. Cụ thể, giai đoạn 2016-2022, Vidifi lỗ khủng gần 9.7 ngàn tỷ đồng; phần lớn do doanh thu chính từ thu phí cao tốc và Quốc lộ 5 đạt hơn 14.2 ngàn tỷ đồng, trong khi chi phí vận hành và lãi vay lên tới hơn 19.8 ngàn tỷ đồng. Riêng tiền lãi phải trả mỗi ngày khoảng thời gian này ước tính gần 8 tỷ đồng, khiến khoản lỗ lũy kế tính đến cuối 2022 lên hơn 9.2 ngàn tỷ đồng.

Bước ngoặt bắt đầu xuất hiện từ năm 2023, khi Vidifi có lãi 489 tỷ đồng và gần 900 tỷ đồng năm 2024 nhờ giảm chi phí lãi vay. Doanh thu năm 2024 lập kỷ lục mới với gần 3.6 ngàn tỷ đồng, tăng 22% so với năm trước.

Nguồn: VietstockFinance

Tính đến cuối năm 2024, Vidifi vẫn còn lỗ lũy kế hơn 7.8 ngàn tỷ đồng. Tổng tài sản xấp xỉ 41.5 ngàn tỷ đồng, giảm 3% so với đầu năm, trong đó hơn 35.3 ngàn tỷ đồng là giá trị tài sản cố định hữu hình, chủ yếu là cao tốc Hà Nội – Hải Phòng. Doanh nghiệp nắm giữ lượng tiền mặt hơn 1.3 ngàn tỷ đồng, tăng 46% so đầu năm.

Nợ phải trả của Doanh nghiệp tiếp tục giảm 6% về còn hơn 30.6 ngàn tỷ đồng, do nợ vay tài chính giảm 6% về còn hơn 22.8 ngàn tỷ đồng, toàn bộ khoản vay đều từ Ngân hàng VDB.

Nguồn: VietstockFinance

VDB có trụ sở chính đặt tại Hà Nội, là ngân hàng chính sách do Thủ tướng Chính phủ thành lập, hoạt động theo quy định tại Luật Các tổ chức tín dụng và pháp luật có liên quan.

Ngày 29/04/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 95/2025/NĐ-CP quy định về tổ chức và hoạt động của VDB. Nghị định nêu rõ, VDB hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận nhằm thực hiện chính sách kinh tế - xã hội của Nhà nước theo quy định của pháp luật.

Theo đó, VDB được Nhà nước bảo đảm khả năng thanh toán; được cấp bù chênh lệch lãi suất và phí quản lý, được miễn nộp thuế và các khoản nộp ngân sách nhà nước khác theo quy định. Đồng thời, VDB không phải thực hiện dự trữ bắt buộc, không phải tham gia bảo hiểm tiền gửi.

Do đó, việc đề xuất đầu tư mở rộng 300km cao tốc Bắc Nam không chỉ cho thấy tham vọng của Vidifi mà còn hé mở một cuộc đua mới giữa các doanh nghiệp trong và ngoài Nhà nước, trong bối cảnh hạ tầng giao thông tiếp tục là mũi nhọn phát triển kinh tế.

Thanh Tú

FILI - 08:55:18 07/06/2025