Mỹ yêu cầu các nước đưa ra đề xuất tốt nhất trước ngày 04/06, có cả Việt Nam?

Mỹ yêu cầu các nước đưa ra đề xuất tốt nhất trước ngày 04/06, có cả Việt Nam?

Chính quyền Trump muốn các nước phải đưa ra đề xuất thương mại tốt nhất của mình trước ngày 04/06. Đây là bước đi nhằm đẩy nhanh cuộc đàm phán khi chỉ còn 5 tuần nữa là hết thời gian tạm hoãn thuế (ngày 08/07).

Một tài liệu từ văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) mà Reuters tiếp cận đã hé lộ chiến lược mới nhất của Tổng thống Trump để kết thúc những cuộc đàm phán phức tạp với hàng chục quốc gia.

Trước đó, vào ngày 09/04, ông Trump tạm hoãn thuế quan đối ứng trong 90 ngày với hầu hết quốc gia để tạo cơ hội cho đàm phán.

Tài liệu này cho thấy bầu không khí cấp bách đang lan tỏa trong chính quyền khi thời hạn 08/07 đang đến gần. Mặc dù các quan chức như Cố vấn Kinh tế Nhà Trắng Kevin Hassett đã nhiều lần hứa hẹn về việc sắp hoàn tất một số thỏa thuận, thực tế cho thấy chỉ có một thỏa thuận duy nhất được ký kết với đối tác thương mại lớn - Anh. Thậm chí, hiệp định này còn được đánh giá giống như một "khung thảo luận" hơn là một thỏa thuận hoàn chỉnh.

Trong tài liệu này, Washington đưa ra danh sách yêu cầu các nước đưa ra đề xuất tốt nhất trong những lĩnh vực then chốt như thuế quan và hạn ngạch mua nông sản và sản phẩm công nghiệp của Mỹ, cùng với kế hoạch xử lý các rào cản phi thuế quan. Washington còn đòi hỏi cam kết về thương mại kỹ thuật số, an ninh kinh tế và những cam kết đặc thù theo từng quốc gia.

Mỹ sẽ đánh giá các phản hồi trong vòng vài ngày và đưa ra mức thuế quan đối ứng phù hợp.

Không rõ chính xác những nước nào sẽ nhận được tài liệu này, nhưng nó được gửi cho các nước đang có những cuộc đàm phán thương mại tích cực với Mỹ - tức là đã tổ chức các cuộc họp chính thức và trao đổi tài liệu với nhau. Washington đã và đang tiến hành những cuộc đàm phán như vậy với Liên minh châu Âu (EU), Nhật Bản, Việt Nam và Ấn Độ, cùng với một số nước khác.

Một quan chức USTR xác nhận: "Các cuộc đàm phán hiệu quả với nhiều đối tác thương mại chính đang tiếp tục với tốc độ nhanh. Việc tất cả các bên cùng đánh giá tiến triển và xem xét các bước tiếp theo là vì lợi ích chung”.

Tiffany Smith, Phó Chủ tịch Chính sách thương mại toàn cầu tại Hội đồng Thương mại Đối ngoại Quốc gia, cho biết: "Chúng tôi cảm thấy phấn khởi khi thấy USTR đang đẩy nhanh các cuộc đàm phán với tốc độ tối đa”.

Bà nhấn mạnh rằng những thỏa thuận loại bỏ rào cản cho doanh nghiệp Mỹ ở nước ngoài và giảm thuế quan sẽ mang lại lợi ích "cho đôi bên", với điều kiện là chúng được thực hiện theo cách có thể dự đoán được và ổn định cho các mối quan hệ thương mại.

Chính sách thuế quan đầy tham vọng và thường "cuồng nhiệt" này chính là trụ cột của chương trình kinh tế "Nước Mỹ trên hết" của ông Trump. Hiện Tổng thống Mỹ muốn định hình lại toàn bộ cấu trúc thương mại quốc tế, giảm thâm hụt thương mại và bảo vệ các ngành công nghiệp trong nước. Quan trọng không kém, các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa đang trông cậy vào doanh thu từ thuế quan để bù đắp chi phí cho đề án cắt giảm thuế đang được Quốc hội xem xét.

Tác động của chính sách này đã tạo ra những "chuyến đi tàu lượn siêu tốc" cho các nhà đầu tư. Tháng 5/2025 chứng kiến đợt tăng mạnh nhất của chứng khoán Mỹ kể từ tháng 11/2023, nhưng điều này diễn ra sau khi các chỉ số toàn cầu đã lao dốc vì các thông báo thuế quan liên tiếp của ông Trump từ tháng 2 đến đầu tháng 4.

Trong ngày 02/06, thị trường chứng khoán phản ứng khá nhẹ nhàng sau thông báo bất ngờ của Trump về việc tăng gấp đôi thuế quan đối với nhập khẩu thép và nhôm lên 50%.

Bất chấp rào cản pháp lý

Tuy nhiên, kế hoạch thuế quan của ông Trump đang gặp phải một trở ngại pháp lý lớn. Vào ngày 25/05, Tòa án Thương mại Quốc tế đã ra phán quyết rằng ông Trump đã vượt quá thẩm quyền khi áp dụng Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) để thiết kế các mức thuế quan, bao gồm cả "thuế quan ngày giải phóng" và những mức thuế trước đó đối với Canada, Mexico và Trung Quốc. Những mức thuế này được ông Trump áp đặt dựa trên cáo buộc ba nước này tạo điều kiện cho fentanyl tràn vào Mỹ.

Nhưng trong vòng chưa đầy 24 giờ, một tòa án phúc thẩm đã tạm thời hoãn quyết định này, giữ cho các mức thuế của ông Trump vẫn có hiệu lực trong thời gian xử lý vụ việc.

Chính quyền Trump không có ý định lùi bước trước áp lực pháp lý. Trong tài liệu, chính quyền Mỹ đã cảnh báo rõ ràng các đối tác thương mại: "Bất kể kiện tụng đang diễn ra liên quan đến hành động thuế quan đối ứng của Tổng thống tại các tòa án Mỹ, Tổng thống vẫn có ý định tiếp tục chương trình thuế quan này theo các thẩm quyền pháp lý khác nếu cần thiết".

Vũ Hạo (Theo Reuters)

FILI - 10:52:29 03/06/2025